ارزیابی تحمل تنش خشکی در توده‌های بومی پنبه دیپلوئید ایران
کد مقاله : 1101-COTTONCRI3
نویسندگان
فاطمه سعیدنیا *1، حسن نجار2، مجید طاهریان3
1استادیار بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
2محقق پنبه ایستگاه تحقیقات پنبه کاشمر
3استادیار بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
چکیده مقاله
تنش‌های محیطی از مهم‌ترین عوامل کاهش دهنده عملکرد و تولید گیاهان زراعی به شمار می‌روند. تنش خشکی و کم‌آبی یکی از اساسی‌ترین مشکلات کشاورزی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک است. هدف از این تحقیق شناسایی برترین شاخص‌های تحمل و انتخاب ژنوتیپ‌های متحمل خشکی و با عملکرد پایدار پنبه بود. این پژوهش به صورت دو آزمایش جداگانه یکی تحت تنش کم‌آبی و دیگری بدون تنش، طی سال 1397 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کاشمر اجرا شد. هر آزمایش شامل 19 رقم و توده بومی ‏پنبه بود که در قالب طرح بلوک‌های کاملاٌ تصادفی در سه تکرار اجرا شد. یازده شاخص تحمل و حساسیت به تنش شامل ATI، SSPI، RDI، DI، YSI، YI، TOL، SSI، STI، GMP و MP با استفاده از عملکرد وش محاسبه شدند. نتایج نشان داد شاخص‌های YI ،STI ،GMP ، MP و DI تنها شاخص‌هایی هستند که همبستگی مثبت و معنی‌داری با عملکرد وش در دو شرایط تنش و بدون تنش داشتند و قادر به تفکیک ژنوتیپ‌های برتر و پایدار در هردو شرایط آزمایش بودند. بعلاوه همبستگی بین عملکرد وش تحت شرایط بدون تنش و تنش مثبت و معنی‌دار بود. نتایج مقایسه میانگین و طبقه‌بندی شاخص‌ها نشان دادند توده‌های بومی‏ شهرضا، سرخه سمنان و غوزه قرمز کاشمر ژنوتیپ‌های متحمل و توده‌های بومی ‏الیاف رنگی و غوزه قرمز برگ سبز قم حساس به تنش کم‌آبی بودند.
کلیدواژه ها
پنبه دیپلوئید، تنش رطوبتی، پایداری عملکرد، شاخص‌های تحمل
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر