بهره‌وری و ارزش اقتصادی آب در زراعت پنبه استان‌های منتخب کشور
کد مقاله : 1071-COTTONCRI3 (R1)
نویسندگان
علی کرامت زاده *1، سید مصطفی حسینی2
1هیات علمی
2دانشجوی کارشناس ارشد گروه مهندسی اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
چکیده مقاله
با توجه به اتلاف زیاد آب در بخش کشاورزی، اعمال سیاست‌هایی که انگیزه مصرف‌کنندگان را جهت جلوگیری از اتلاف این نهاده ارزشمند و ارتقای بهره‌وری آب بالا ببرد، امری انکارناپذیر است. در این راستا سیاست‌های طرف تقاضای آب از طریق عوامل اقتصادی نظیر قیمت‌گذاری بهینه آب و عوامل اجتماعی نظیر مشارکت مصرف کنندگان در برنامه‌ریزی و آموزش کشاورزان ضروری است. بر این اساس هدف این مطالعه بررسی بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی آب و تعیین ارزش اقتصادی آب مصرفی محصول پنبه در استان‌های عمده تولیدکننده پنبه می باشد. جهت برآورد بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی آب کشاورزی از شاخص‌های (CPD، BPD، NBPD) استفاده‌ شد و ارزش اقتصادی آب نیز با روش حاشیه‌ای (پسماند) براساس آمار و اطلاعات سال زراعی 1401-1400 محاسبه گردید. نتایج نشان داد استان اردبیل با 447/0 کیلوگرم بر متر مکعب دارای بیشترین بهره‌وری فیزیکی و با 74923 و 42554 ریال به ازای هر متر مکعب آب به ترتیب بیشترین درآمد ناخالص و درآمد خالص (سود) را دارد. همچنین میانگین وزنی ارزش اقتصادی آب در تولید پنبه‌آبی در کشور معادل 28240 ریال به ازای هر مترمکعب می‌باشد، که بیشترین آن مربوط به استان اردبیل با 44450 ریال و کمترین آن مربوط به استان گلستان با 12910 ریال به ازای هر مترمکعب است. با توجه به بحران کم‌آبی و کاهش منابع آب زیرزمینی در کشور و نتایج حاصل از این مطالعه پیشنهاد می‌گردد، در استان-هایی که پایین‌ترین بهره‌وری اقتصادی آب را دارند (فارس و گلستان)، اقداماتی نظیر استفاده از روش‌‌های آبیاری تحت فشار جهت کاهش مصرف آب، استفاده از ارقام جدید جهت افزایش عملکرد محصول در جهت افزایش بهره‌وری اقتصادی آب صورت گیرد.
کلیدواژه ها
ارزش اقتصادی آب، بهره‌وری فیزیکی، بهره‌وری اقتصادی، پنبه‌آبی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر