| جمع آوری، احیاء و ارزیابی پنبه محلی مله، بومی استان خراسان جنوبی به منظور حفاظت از ذخایر ژنتیکی پنبه ی کشور |
| کد مقاله : 1066-COTTONCRI3 (R1) |
| نویسندگان |
|
آزیتا نخعی *1، آیدین حمیدی2، عمران عالیشاه3، سیده بهاره حسینی4 1پژوهشگر مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی 2عضو هیات علمی موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال 3عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات پنبه کشور 4دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه بیرجند |
| چکیده مقاله |
| در راستای حفظ ذخایر ژنتیکی گیاهان بومی در خطر انقراض، این پروژه به مدت 3 سال به منظور احیاء، ارزیابی و خالص‌سازی مقدماتی توده بومی پنبه مله استان خراسان جنوبی اجرا گردید. با توجه به بیش از 30 سال عدم کاشت مله در منطقه، بذر موجود بسیار کم و قوه نامیه‌ی بذر بسیار ضعیف بود. در سال اول اجرای طرح، جمع‌آوری بر اساس مناطق رویشی و دستورالعمل جمع‌آوری ذخایر ژنتیکی بذور گیاهان زراعی صورت گرفت. جهت احیاء بذور، کشت با رعایت فاصله ایزولاسیون مناسب انجام و در طول دوره رشد، صفات مرفولوژیکی و اجزاء عملکرد از جمله: تیپ گلدهی، رنگ گلبرگ، شدت رنگ لکه پای گلبرگ، رنگ گرده، موقعیت کلاله نسبت به پرچم‌ها، تراکم برگ‌دهی، شکل و اندازه برگ، رنگ ساقه، شکل و اندازه قوزه، شکل گیاه، ارتفاع گیاه، درجه شکفتگی قوزه، وزن100 دانه بذر، میزان الیاف قوزه(کیل)، طول الیاف، استحکام الیاف، درجه کشش و ظرافت الیاف یادداشت برداری گردید. هر سال با روش گزینش بوته به ردیف، با انتخاب بوته‌ها بر پایه ظاهر فنوتیپی در هر نسل و تکرار آن در نسل بعد، خالص سازی توده بومی پنبه مله صورت گرفت. با اجرای این طرح علاوه بر حفظ ذخایر ژنتیکی پنبه‌ی کشور، بذر مورد نیاز پنبه‌کاران، تامین و قریب 100 کارگاه مله بافی در استان رونق و هنر دیرینه مله بافی پس از 30 سال، احیاء و توسعه یافت. همچنین با توجه به پتانسیل‌ها و صفات بارز پنبه مله، این رقم محلی می‌تواند به‌عنوان پایه اصلاحی ارزشمند مورد توجه به نژادگران قرار گیرد. |
| کلیدواژه ها |
| جمع آوری، احیاء، ارزیابی، ذخایر ژنتیکی، پنبه مله |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر |
